Beluchting

Minder bekend, maar niet minder belangrijk, bodem en wortels hebben lucht nodig om te leven! Als de boomspiegel van de boom is bedekt met ondoordringbare bestrating, kan de levensbelangrijke gasuitwisseling in de wortelzone niet plaatsvinden. Bodemverdichting, al dan niet fysisch, dient dus zeker en vast voorkomen te worden. Bij terreinwerken voor het aanplanten van bomen dient men de bodemverdichting te minimaliseren door bewerkte of aangevoerde grond niet te berijden tijdens de aanleg.

Achteraf bodemverdichting en de bijhorende problemen van water- en luchthuishouding opheffen is moeilijk. Vaak wordt dit geprobeerd door middel van ploffen met substraatinjectie. Voor bijkomende uitleg verwijzen we naar het hoofdstuk: Bodemverbetering bij bestaande bomen.

Beluchtingssystemen zijn in de bodem aan te brengen bemantelde en geperforeerde beluchtingsdrains die middels 1 of 2 verticale kokers in contact staan met buitenlucht, zodat de buitenlucht in de bodem via het beluchtingssysteem kan circuleren. Beluchtingssystemen worden doorgaans toegepast onder verhardingen en kunnen een groeiplaats ondergronds extra beluchten, maar vormen geen structurele oplossing voor een slechte bodemstructuur. Het doel van dit systeem is de gasuitwisseling in de bodem via buitenluchtcirculatie (bodemluchtverversing) vanaf het maaiveld.

De bovengrondse uiteinden van de drains worden afgedicht, zodat verstopping en grondinspoeling wordt voorkomen. Indien de uiteinden van een beluchtingsdrain of –koker uitkomen onder verharding, dan wordt een voorziening toegepast die een open verbinding met de buitenlucht waarborgt bijvoorbeeld met een ventilatierooster.

Een te dicht op de wortels geplaatst beluchtingssysteem kan uitdroging van de wortels veroorzaken. Een beluchtingssysteem is niet functioneel als watergeefsysteem omdat de watergift beneden of naast de kluit uitspoelt en daarmee voor de boom vrijwel volledig verloren gaat.

Om de diffusie van lucht vanuit de kokers naar de omliggende bodem te verbeteren, zeker in zware bodems, worden deze omgeven met een poreus materiaal of groeimedium. De intredeweerstand tussen buis en bodem wordt dan bijna nul en de poriën in de buis raken minder snel verstopt door vuil en aarde. In verdichte bodems met een laag luchtgehalte kan het effect van een beluchtingssysteem volledig teniet gedaan worden. Daar is de intredeweerstand tussen buis en grond te groot en blijft de lucht in de buis circuleren. Op dergelijke locaties biedt een beluchtingssysteem geen oplossing, maar moet voor een betere beluchting eerst de bodemverdichting opgeheven worden. In de eerste plaats dient dus een luchtig boomsubstraat te zijn voorzien.

We onderscheiden 2 verschillende beluchtingssystemen :

• GBU Aireal Tube : een flexibel beluchtingssysteem voor open grondsituaties;
• GBU Arborvent : een slagvast, rigide beluchtingssysteem met 45% perforaties, voor toepassing onder verhardingen.